Czym jest przejściowe niedokrwienie mózgu i kiedy do niego dochodzi? O udarze mózgu mówimy wtedy, kiedy na skutek niedrożności naczyń do mózgu zaczyna docierać zbyt mało krwi z tlenem lub gdy jedno z naczyń mózgowych pęka, a krew sączy się do mózgu i nie dociera ona do obszaru, który miał zostać ukrwiony i natleniony. W Mam 15 lat, jestem po nowotworze osteosarcoma, wskutek tego mam wszczepioną endoprotezę piszczeli ze stawem kolanowym. Zanim zachorowałem trenowałem przez 10 lat karate. Pan Sebastian wie jak się czułem, kiedy straciłem swoją pasję, jest dobrym człowiekiem, ma ciepłe serce, zawsze daje z siebie 110% aby pomóc mi wrócić do sprawności. STRESZCZENIE. Udar mózgu to jedno z najczęstszych schorzeń ośrodkowego układu nerwowego. Jednym z powikłań udaru są zaburzenia neuropsychologiczne, w tym zaburzenia uwagi, do których należy zespół pomijania stronnego (zwany również zespołem zaniedbywania połowiczego, nieuwagi połowiczej lub agnozją wzrokowo-przestrzenną). Udar mózgu to trzecia co do częstości przyczyna śmierci na świecie. W Polsce rocznie z tego powodu cierpi aż 60 tys. pacjentów, 40% z nich umiera, a 30% żyje z ciężkimi powikłaniami. Tylko co trzeci pacjent, który przebył udar mózgu, wraca do pełnej sprawności i zdrowia. W wielu sytuacjach zauważanie pierwszych symptomów, jak opadanie kącika ust czy porażenie czucia w Udar mózgu jest wyjątkowo niebezpieczny i stwarza bezpośrednie zagrożenie życia. Choć najczęściej występuje po 60. roku życia, może dotykać również młode osoby. Kobiety są szczególnie narażone na niebezpieczne skutki udaru, ponieważ to one najczęściej doświadczają nieswoistych objawów udaru mózgu. Bez względu na przyczynę tego stanu, kluczowy jest czas. Godziny Niedokrwienny udar mózgu to choroba, której konsekwencją może być niepełnosprawność, a nawet śmierć. Okazuje się, że jednym z czynników znacznie zwiększającym ryzyko pojawienia się udaru jest migotanie przedsionków serca (zaburzenie rytmu serca). Dowiedz się, jaki mechanizm zachodzi w tej relacji i jakie leki skutecznie to . Fot. / Opublikowano: 11:09Aktualizacja: 00:23 Udar mózgu to stan zagrażający życiu, dlatego przy jego podejrzeniu należy zapewnić choremu bezpieczeństwo i jak najszybciej wezwać pogotowie ratunkowe. Objawy świadczące o udarze mózgu mogą mieć różne nasilenie, jednak najczęściej są dość udar niedokrwienny może przyczynić się do powstania niedowładu mięśni twarzy lub kończyny górnej, drętwienia, problemów z widzeniem i chodzeniem. Co to jest udar mózgu, kto jest narażony na jego wystąpienie i jak rozpoznać objawy alarmowe? Udar mózgu – definicja Udar mózgu – statystykiUdar mózgu – czynniki ryzyka Udar mózgu – rodzaje i przyczyny Udar mózgu – objawy alarmowe Udar mózgu – objawy Udar mózgu – leczenie Czy można zapobiec udarowi mózgu? Udar mózgu – definicja Zgodnie z definicją udar to nagłe, ogniskowe, naczyniopochodne uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, które prowadzi do zaburzenia czynności mózgu. Stan ten utrzymuje się powyżej 24 godzin, skutkuje niewydolnością krążenia krwi i śmiercią komórek nerwowych. Rozpoznaje się go u pacjentów z widocznymi w badaniach obrazowych ogniskami zawałowymi. Jeśli w ciągu doby ustąpia ogniskowe objawy neurologiczne, a badania neuroobrazowe nie uwidocznią ogniska niedokrwiennego, u chorych stwierdza się przemijający napad niedokrwienia mózgu (transient ischemic attack – TIA). W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję: Odporność Naturell Czosnek Max Bezzapachowy, 90 kapsułek 17,39 zł Zdrowie umysłu, Odporność, Good Aging, Energia, Beauty Wimin Zestaw z głębokim skupieniem, 30 saszetek 139,00 zł Odporność Estabiom Baby, Suplement diety, krople, 5 ml 28,39 zł Odporność Bloxin Żel do jamy ustnej w sprayu, 20 ml 25,99 zł Odporność Naturell Uromaxin + C, 60 tabletek 15,99 zł Udar mózgu – statystyki Udar mózgu to bardzo poważny problem medyczny. Rocznie pojawia się on u 177/100 tys. mężczyzn i 125/100 tys. kobiet w Polsce, a w skali Europy wykrywany jest u 1,1 mln mieszkańców. Udar stanowi jedną z głównych przyczyn śmiertelności – w Europie z powodu chorób naczyń mózgowych umiera ok. 100 000 osób rocznie. Aż 80% wszystkich przypadków stanowi udar niedokrwienny mózgu. Jak wynika z obserwacji, zapadalność na udar mózgu jest wyższa u mężczyzn niż u kobiet. Udar mózgu – czynniki ryzyka Prawdopodobieństwo wystąpienia udaru mózgu zwiększa się wraz z wystąpieniem czynników ryzyka udaru takich jak: cukrzyca, nadciśnienie tętnicze krwi, wysoki poziom cholesterolu LDL i triglicerydów, dyslipidemia palenie papierosów, nadmierne spożywanie alkoholu otyłość, przewlekły stres, choroby serca, przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych, szczególnie przez kobiety powyżej 35 roku życia. Udar mózgu – rodzaje i przyczyny Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje udaru mózgu: Udar niedokrwienny serca. Stanowi 4/5 wszystkich przypadków udarów. Powstaje w wyniku zamknięcia tętnicy i zmniejszenia dopływu krwi do mózgu. Przyczynia się do niego miażdżyca tętnic szyjnych i kręgowych, udar zatokowy spowodowany nadciśnieniem tętniczym, zatory związane z migotaniem przedsionków i wadami zastawkowymi oraz zaburzenia kurczliwości i układowe zapalenia naczyń. Udar krwotoczny, określany też jako wylew krwi do mózgu. Jest skutkiem wieloletniego nadciśnienia tętniczego, które przyczynia się do tworzenia się mikrotętniaków. Inną przyczyną udaru krwotocznego jest pęknięcie tętniaka lub naczyniaka powstałych w wyniku wad wrodzonych. Udar mózgu – objawy alarmowe Objawy udaru mózgu mogą pojawić się nagle i być niebezpieczne w skutkach, jeśli nie zostanie udzielona szybka pomoc. Warto je znać, by wiedzieć, kiedy zareagować – czas jest w tym przypadku niezwykle istotnym czynnikiem. Do pierwszych objawów udaru mózgu, nazywanych też objawami przepowiadającymi należą: porażenie nerwu twarzowego, asymetria twarzy (np. opadanie kącika ust, powieki) osłabienie/niedowład kończyny górnej lub dolnej, zaburzenia widzenia, zaburzenia mowy, zaburzenia równowagi, nagły, silny ból głowy. Należy pamiętać, że, nawet jeśli takie objawy nie są bardzo nasilone, po czym dochodzi do ich ustąpienia, nie należy ich bagatelizować. Ustąpienie symptomów może świadczyć o tym, że doszło do mini udaru czy przemijającego incydentu niedokrwiennego. Charakterystyczne objawy miniudaru to osłabienie mięśni, trudności w mówieniu, zawroty glowy, omdlenia. Statystycznie w ciągu miesiąca od incydentu udarowego może dojść do wystąpienia poważnego udaru. Dlatego też niewielkie nasilenie objawów należy traktować jako sygnał alarmowy, że w układzie krążenia mózgu dzieje się coś złego. Objawy typowe dla udaru mózgu można łatwo rozpoznać. U chorego dochodzi do nagłego wykrzywienia twarzy i porażenia połowiczego. Jeśli poprosimy poszkodowanego o uśmiechnięcie się, nie będzie mógł tego zrobić, dostrzeżemy też opadający kącik ust. W przypadku prośby o uniesienie ramienia, chory nie wykona w pełni wykonać tego polecenia ze względu na osłabienie mięśni. Utrudniona będzie też rozmowa – usłyszymy nieadekwatne odpowiedzi na pytania. Czasem pojawiają się też nietypowe objawy udaru mózgu takie jak: ruchy mimowolne, izolowane zaburzenia świadomości oraz zespoły nerwów obwodowych. W zależności od tego, jaka tętniczka uległa zamknięciu, takie będą objawy udaru niedokrwiennego, ponieważ każda część mózgu odpowiada za inne funkcje. Jeśli uszkodzeniu uległa tętniczka doprowadzająca krew do półkul mózgowych, może pojawić się niedowład kończyny czy ograniczenie mimiki twarzy po jednej stronie ciała. Ponadto uszkodzeniu mogą ulec obszary odpowiedzialne za czucie, czyli dojdzie do zniesienia czucia bądź nieprawidłowych wrażeń czuciowych jak drętwienia czy osłabienia. Oczywiście nie tylko miejsce, w jakim doszło do uszkodzenia komórek mózgowych ma znaczenie, ale także rozległość obszaru niedokrwienia, czyli średnica tętnicy jaka uległa zamknięciu. Jeśli dotyczy to niewielkich tętniczek, może dojść zaledwie do mini udaru mózgu, którego objawy są lżejsze, czy też przemijającego epizodu niedokrwiennego. Poważniejsze objawy mają miejsce zazwyczaj przy zajęciu tętnic większego kalibru. Poza zaburzeniami ruchu i czucia, w mózgu mogą ulec uszkodzeniu obszary odpowiedzialne za mowę. Afazja, czyli całkowite upośledzenie mowy, najczęściej towarzyszy niedowładowi kończyny górnej po stronie prawej w przypadku osób praworęcznych lub po stronie lewej u leworęcznych. Wśród innych objawów udaru niedokrwiennego mózgu wyróżnia się także zaburzenia widzenia. Objawy związane z niedokrwieniem móżdżku to przede wszystkim zaburzenia równowagi. Niedokrwienie lewej półkuli móżdżku skutkuje przewracaniem się chorego na stronę lewą. W przypadku prawej półkuli odwrotnie. Poza zaburzeniami równowagi pojawiają się także wymioty i zawroty głowy. Udar krwotoczny zazwyczaj daje takie same objawy jak udar niedokrwienny, choć jest rzadszy. Ma jednak cięższy przebieg. Częściej niż w udarze niedokrwiennym pojawia się nagły ból głowy, jak również pojawiają się inne niespecyficzne objawy jak zaburzenia rytmu serca, zaburzenia świadomości, niewydolność serca. Udar mózgu może również objawiać się zaburzeniami emocji, czy pojawieniem się napadów padaczkowych. Udar mózgu – leczenie Kiedy pojawią się objawy udaru mózgu, oznacza to, że tkanka mózgowa uległa uszkodzeniu. Bardzo ważne jest podjęcie szybkiej interwencji (do 3 godzin), ponieważ w przeciwnym razie deficytowe objawy neurologiczne ulegają utrwaleniu i dużo trudniej o rehabilitację i przywrócenie sprawności choremu. Objawy i skutki udaru mózgu są zależne nie tylko od tego, jak szybka będzie interwencja, ale również od tego, jaki obszar mózgu został objęty obszarem niedokrwienia. Pierwsza pomoc przy objawach udaru mózgu, bez względu na to, jakie jest nasilenie objawów klinicznych, wymaga jak najszybszego wezwanie pogotowia ratunkowego. Im mniejsza zwłoka, tym większe prawdopodobieństwo, że chory trafi na oddział udarowy i zostanie zastosowane właściwe leczenie, mające na celu maksymalne ograniczenie szkód, jakie wywołał udar mózgu. Po przybyciu na miejsce, ratownik medyczny ocenia się podstawowe funkcje życiowe pacjenta i podaje sól fizjologiczną. Po przyjeździe do szpitala określa się, jaki rodzaj udaru mózgu nastąpił i wdraża leczenie farmakologiczne. Aby utrzymać prawidłową pracę serca, podaje się leki inotropowe (dobutaminę, dopaminę, noradrenalinę) oraz kontroluje utrzymanie prawidłowego stężenia glukozy we krwi. W ostrej fazie udaru konieczne może być podanie cewnika donosowego lub maski tlenowej, a także dożylnego podania płynów. Pacjent po udarze mózgu przebywa w szpitalu średnio 7-12 dni. Ile żyje się po udarze mózgu? Niestety ok. 30% chorych umiera w ciągu 3 miesięcy po incydencie udarowym, a wielu pacjentów, którzy przeżyli wymaga stałej lub częściowej pomocy w codziennych czynnościach. Czy można zapobiec udarowi mózgu? Większości udarów mózgu można zapobiec prowadząc zdrowy tryb życia. Przede wszystkim należy rzucić palenie i ograniczyć spożycie alkoholu. Ważna jest codzienna aktywność fizyczna i utrzymywanie prawidłowej masy ciała. W diecie nie powinno znajdować się dużo soli, dlatego pacjentom mówi się, że po udarze nie wolno im jeść konserw, produktów wędzonych, słonych przekąsek, dań typu fast food iproduktów bogatych w tłuszcze nasycone. Korzystnie na organizm wpływa za to jedzenie dużej ilości warzyw i owoców oraz produktów pełnoziarnistych. W jadłospisie nie powinno zabraknąć też orzechów i nasion. Zobacz także Bibliografia: Małgorzata Wiszniewska i wsp., „Postępowanie w udarze mózgu. Skrót Wytycznych Grupy Ekspertów Sekcji Chorób Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Neurologicznego z 2012 roku”, Polski Przegląd Neurologiczny, 2012, tom 8, nr 4. „Udary mózgu – rosnący problem w starzejącym się społeczeństwie”, Raport Instytutu Ochrony Zdrowia., Warszawa 2016. Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. lek. Agnieszka Widera Jestem absolwentką Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Po studiach rozpoczęłam staż w Szpitalu Miejskim w Żorach. Ukończyłam też wiele dodatkowych kursów z zakresu dietetyki klinicznej, odżywiania kobiet w ciąży i dzieci, dietetyki w kosmetologii i dietetyki sportowej. Zobacz profil Podoba Ci się ten artykuł? Powiązane tematy: Polecamy Udar mózgu jest bardzo niebezpieczny. Jeśli rozpoznasz pierwsze objawy udaru, naprawdę możesz uratować komuś życie. Pamiętaj! Bez względu na to, czy to udar krwotoczny czy udar niedokrwienny, liczy się każda chwila! Jakie są przyczyny i objawy udaru mózgu. Jak przebiega leczenie pacjentów z udarem? I jak powinna wyglądać rehabilitacja po udarze? Spis treściUdar mózgu - rodzajeUdar mózgu - objawyUdar mózgu - skutkiUdar mózgu - pierwsza pomocUdar mózgu - przyczyny i czynniki ryzykaUdar mózgu - diagnostykaUdar mózgu - leczenieNowoczesne metody leczenia udaru mózgu [wideo]Udar mózgu - rehabilitacja po udarze mózguUdar mózgu - zapobieganie Udar mózgu to nagłe, miejscowe zaburzenie krążenia krwi w mózgu. W Polsce co roku udar mózgu dosięga ok. 80 tys. osób, z czego aż 30 tys. umiera w ciągu miesiąca. Warto zaznaczyć, że ok. 5 proc. z tych 80 tys. jest w młodym wieku. Choć zdecydowana większość pacjentów, którzy mają udar mózgu, to osoby starsze (średnia wieku to 60 lat), to udary zdarzają się także u osób młodych (od 20 do 35 lat). Spośród tych, którym udaje się przeżyć ostrą fazę udaru, 20 proc. wymaga stałej opieki, 30 proc. pomocy w niektórych codziennych czynnościach, zaś 50 proc. pacjentów po udarze mózgu odzyskuje niemal pełna sprawność, jest samodzielna, może wrócić do pracy. Ale powrót do zdrowia po udarze zależy od tego, jak szybko chorzy trafi pod specjalistyczną opiekę. Niedokrwione neurony obumierają w tempie 1,8 mln na minutę. Z każdą minutą obumiera więc część mózgu. A więc życie i zdrowie naszych bliskich często zależy od tego, czy w chwili zagrożenia pacjent, a przede wszystkim osoby w jego otoczeniu będą potrafiły właściwie i szybko zareagować. Poradnik Zdrowie: udar mózgu - przyczyny, objawy Udar mózgu - rodzaje udar niedokrwienny Udar niedokrwienny mózgu, inaczej zawał mózgu, to najczęściej występująca postać udaru mózgu. Stanowi 70-80% wszystkich jego przypadków. Jego przyczyną jest niedokrwienie, czyli nagłe zatrzymanie dopływu krwi do mózgu. Do niedokrwiennego udaru mózgu dochodzi, gdy skrzep krwi lub blaszka miażdżycowa zatka wnętrze naczynia, które doprowadza krew do mózgu. udar krwotoczny Udar krwotoczny mózgu powstaje wskutek rozerwania naczynia mózgowego, powodując wynaczynienie krwi w obrębie mózgowia. Krew poza naczyniami całkowicie niszczy tkanki, z którymi się styka. Stanowi ok. 15% przypadków udaru mózgu. Wyróżnia się dwa rodzaje udaru krwotocznego: a) krwotok śródmózgowy - powstaje w wyniku pęknięcia tętniczki mózgowejb) krwotok podpajęczynówkowy - to wylanie się krwi do przestrzeni otaczającej mózg udar żylny Jest wynikiem zakrzepicy żył mózgowych lub zatok żylnych opony twardej. Występuje bardzo rzadko. mikroudar (mały udar, mini udar) Miniudar (inaczej mały udar, mini udar, przemijające niedokrwienie mózgu) to schorzenie związane z nagłym zaburzeniem dostarczania krwi do mózgu. Chociaż objawy ustępują dość szybko, nawet w ciągu godziny, mogą wystąpić kilkakrotnie i są zwykle zwiastunem dużego udaru. Szacuje się, że u co piątej osoby po miniudarze prawdziwy udar może wystąpić w ciągu kilku dni lub tygodni. Udar mózgu - objawy Objawy udaru mózgu nie u każdego pojawiają się od razu. Najpierw mogą wystąpić objawy ostrzegawcze. Jest to tzw. mały udar, znany także pod nazwą przemijającego niedokrwienia mózgu. Objawy małego udaru utrzymują się zwykle 15-60 minut, najdłużej 24 godziny i same ustępują całkowicie. Co piąty chory ma objawy ostrzegawcze, zanim zachoruje na udar dokonany. Objawy udaru mózgu to:² niedowład, porażenie lub zaburzenia czucia połowicze (występujące tylko po jednej stronie ciała) zaburzenia mowy (mowa niewyraźna, bełkotanie, utrata zdolności mówienia, trudności w zrozumieniu mowy) zaburzenia widzenia – charakterystyczne jest niedowidzenie na jedno oko lub niedostrzeganie połowy pola widzenia (prawej lub lewej). Może pojawić się także podwójne widzenie zawroty głowy i bóle głowy z uczuciem wirowania otoczenia, z towarzyszącymi nudnościami, wymiotami zaburzenia równowagi - Najczęstsze objawy w tzw. ostrej fazie udaru mózgu to objawy motoryczne, a więc niedowłady kończyn, ręki lub nogi, albo jednocześnie górnej i dolnej kończyny najczęściej po tej samej stronie - mówi w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Lifestyle dr hab. n. med. Jacek Rożniecki, kierownik Kliniki Neurologii, Udarów Mózgu i Neurorehabilitacji Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. - Objawem udaru jest także asymetria dolnej części twarzy w zakresie ust. Kącik ust jest obniżony po jednej stronie, fałd nosowo-wargowy wygładzony i to również powoduje bardziej niewyraźną mowę. - Kolejnym objawem świadczącym o tym, że mamy do czynienia z udarem mózgu, są zaburzenia mowy i problemy z porozumiewaniem się - dodaje dr Rożniecki. - Rzadziej występują takie objawy jak np. podwójne widzenie [...] Czasami mogą wystąpić zawroty głowy i zaburzenia równowagi, zaburzenia chodu. Udar mózgu - skutki Skutki udaru mózgu to:³ niepełnosprawność ruchowa (25‒50% przypadków) - zwłaszcza niedowład połowiczy, a także zaburzenia napięcia mięśniowego zaburzenia procesów poznawczych (30‒35% przypadków) zaburzenia pamięci otępienie zaburzenia koncentracji uwagi zaburzenia postrzegania zaburzenia emocjonalne (25‒60% przypadków) - apatia lub depresja przymusowy śmiech lub płacz stany maniakalne napady lęku lub lęk uogólniony napady padaczkowe (3‒30% przypadków) - napady wczesne lub późne powikłania ogólnoustrojowe zakażenia dróg moczowych odleżyny zapalenia płuc powikłania zakrzepowo-zatorowe ograniczenie aktywności społecznej (zależnie od stopnia niesprawności) - utrata dotychczasowego statusu społecznego, obniżenie stopy życiowej, izolacja od otaczającego świata Udar mózgu - pierwsza pomoc Jeżeli dostrzeżesz ww. objawy u bliskiej ci osoby, poproś, aby: uśmiechnęła się - jeśli widzisz, że podnosi tylko połowę ust, druga część twarzy może być porażona jednocześnie podniosła nad głowę obie ręce - Gdy nie może tego zrobić, masz dowód, że niedowład objął połowę ciała powtórzyła proste zdanie, np. dziś jest ładna pogoda. Jeśli mówi niewyraźnie lub wcale nie może wykrztusić słowa, może to oznaczać udar Wtedy postępuj wg. następującej instrukcji: 1. wezwij pogotowie ratunkowe, nie podawaj poszkodowanemu ani picia, ani jedzenia 2. jeśli poszkodowany jest przytomny, ułóż go w wygodnej dla niego pozycji 3. jeśli poszkodowany jest nieprzytomny, ułóż go w pozycji bocznej ustalonej Udar mózgu - przyczyny i czynniki ryzyka Wśród czynników ryzyka udaru mózgu wyróżnia się te niemodyfikowalne (na które nie mamy wpływu) i czynniki ryzyka, na które mamy wpływ. Najważniejszy i najczęstszy czynnik ryzyka udaru mózgu to nadciśnienie tętnicze. Ustawienie ciśnienia tętniczego w granicach ideału (120/80 mm Hg) obniża ryzyko udaru aż o 30-40 proc. Czynniki ryzyka, na które nie mamy wpływu Czynniki ryzyka, na które mamy wpływ wiek (powyżej 55 lat – nie oznacza to, że młode osoby nie zapadają na udar, tylko że częstość występowania udarów rośnie z wiekiem) płeć (częściej u kobiet niż u mężczyzn) rasa (częściej chorują osoby rasy czarnej) czynniki genetyczne nadciśnienie tętnicze choroby serca migotanie przedsionków wady serca palenie papierosów cukrzyca choroby naczyń (zwłaszcza zaawansowana miażdżyca) zaburzenia gospodarki lipidowej otyłość lub duża nadwaga zespół bezdechu sennego nadużywanie alkoholu Warto wiedzieć, że istnieją czynniki ryzyka udaru typowe dla kobiet. Naukowcy z Brigham and Women's Hospital w Bostonie (USA)1 zbadali potencjalne czynniki ryzyka udaru, które są unikalne właśnie dla kobiet:¹ poziomy hormonów, a konkretnie niski poziom dehydroepiandrosteronu (DHEA) hormonalna terapia zastępcza antykoncepcja hormonalna - przyjmowanie doustnego estrogenu lub złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych wczesny wiek pierwszej miesiączki (mniej niż 10 lat) wczesny wiek menopauzy (poniżej 45 lat) powikłania ciążowe cukrzyca ciążowa stan przedrzucawkowy nadciśnienie tętnicze w czasie ciąży lub bezpośrednio po niej Naukowcy zwracają uwagę, że nie każda kobieta, u której występuje jeden lub więcej czynników, będzie miała udar mózgu. Jednak, ich zdaniem, lekarze powinni zwrócić szczególną uwagę na takie pacjentki. Udar mózgu - diagnostyka Pacjent z udarem mózgu powinien trafić jak najszybciej na oddział neurologiczny, dysponujący tomografem komputerowym, aby w ciągu kilku godzin otrzymać specjalistyczną pomoc. Badanie tomograficzne jest niezwykle ważne, ponieważ pozwala zobaczyć obszar mózgu dotknięty choroba i określić jej rodzaj. Jeśli nie można wykonać tomografii, robi się punkcje lędźwiową, czyli pobiera specjalną igłą płyn mózgowo-rdzeniowy. USG dopplerowskie pozwala ocenić stan tętnic szyjnych, które mogą być zablokowane przez zator. Sprawdza się również poziom krzepliwości krwi. Jeżeli chory jest przytomny, wykonuje się też badanie neurologiczne (sprawdza się poprawność odruchów, ocenia siłę i sprawność mięśni, bada reakcje źrenic na światło). To wszystko pozwala precyzyjnie wyznaczyć obszar zniszczenia mózgu. Udar mózgu - leczenie W przypadku udaru krwotocznego jest mało metod skutecznego leczenia, jednak w przypadku udaru niedokrwiennego jest duża szansa na wyleczenie, o ile pacjent szybko trafi do szpitala. W przypadku udaru niedokrwiennego mózgu podaje się lek, który rozpuszcza skrzeplinę. Szybka i skuteczna interwencja daje pacjentowi szanse na odzyskanie mowy i siły mięśniowej w porażonych w dużym stopniu zapobiec uszkodzeniu mózgu, jeśli pacjent trafi do szpitala w ciągu ok. 2 godzin od wystąpienia udaru. Jest jeszcze szansa na udrożnienie zamkniętego naczynia mózgowego i przywrócenie krążenia w obszarze, który wprawdzie jest niedokrwiony, ale wciąż jeszcze żywy. Po 5–6 godzinach dochodzi do trwałych i nieodwracalnych zmian w tym obszarze mózgu, który uległ niedokrwieniu. Jeżeli chory otrzyma lek w ciągu ok. 3 godzin od wystąpienia objawów udaru, istnieją duże seanse na zminimalizowanie neurologicznych powikłań choroby, głównie niedowładów i zaburzeń mowy. Zazwyczaj chory leży w szpitalu 3 tygodnie. To czas, który decyduje o przyszłości, czyli sprawności intelektualnej i fizycznej. To też okres, gdy najszybciej przebiega regeneracja organizmu. Później wszystkie zmiany cofają się znacznie wolniej. Ważna jest także odpowiednia dieta po udarze. Badania wykazują, że u części pacjentów o przebytym udarze stwierdza się cechy niedożywienia, które istotnie zwiększa ryzyko występowania powikłań po udarze, takich jak, np. infekcje i odleżyny. Utrata masy mięśniowej utrudnia podjęcie skutecznej rehabilitacji i przedłuża czas pobytu chorego w szpitalu. Niedożywienie zmniejsza szanse na odzyskanie sprawności po udarze, zwiększa też ryzyko zgonu. Nowoczesne metody leczenia udaru mózgu [wideo] W Polsce stosuje się coraz więcej nowoczesnych metod leczenia udaru mózgu, ponieważ dotyka ona w naszym kraju aż 70 tys. osób rocznie. Pierwszym etapem leczenia udaru mózgu jest przywrócenie krążenia u osoby, która go przeszła. Jedną z metod, za pomocą których się to udaje jest mechaniczna trombektomia. O nowoczesnych metodach leczenia udaru mózgu opowiada dr hab. n. med. Adam Kobayashi z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. Udar mózgu - rehabilitacja po udarze mózgu Rehabilitacja po udarze mózgu rozpoczyna się w oddziale neurologicznym lub udarowym często już w dniu przyjęcia do szpitala i jest kontynuowana w oddziale rehabilitacyjnym, w przychodni lub – jeśli zachodzi taka konieczność – w domu chorego. Rehabilitacja jest szansą dla wielu pacjentów dotkniętych udarem mózgu na powrót do normalnego i aktywnego życia. Udar mózgu - zapobieganie 1. Kontrola ciśnienia tętniczego - zaleca się utrzymywanie wartości ciśnienia tętniczego poniżej 140/90 mm Hg, a u osób obciążonych cukrzycą i chorobami nerek do 130/80 mm Hg 2. Nie pal tytoniu i nie pij alkoholu 3. U osób pijących alkohol zaleca się ograniczenie jego spożycia najwyżej do 2 drinków dziennie u mężczyzn i 1 u kobiet. 4. Zwiększ aktywność fizyczną - skutkuje to zmniejszeniem zapadalności na schorzenia sercowo-naczyniowe, także udar mózgu. Rekomendowany jest regularny wysiłek fizyczny, umiarkowanie intensywny, przez min. 30 minut dziennie (szybki marsz, jogging, jazda na rowerze, aerobik). 5. Stosuj dietę ubogą w sód i bogatą w potas (sprzyja redukcji nadciśnienia tętniczego), częste spożywanie owoców i warzyw oraz ograniczenie tłuszczów zwierzęcych. 6. Trzymaj wagę ciała w normie. Jeśli masz nadwagę lub otyłość, zrzuć zbędne kilogramy - szczególnie, że jest otyłość lub nadwaga jest powiązana z innymi czynnikami ryzyka jak nadciśnienie tętnicze, hiperlipidemia, cukrzyca. 7. Kontroluj poziom cukru we krwi 8. Ogranicz stres Udar mózgu to choroba mózgowo - naczyniowa, w której obumiera fragment mózgu w następstwie zaburzeń krążenia mózgowego. Jest trzecią co do częstości przyczyną śmierci, zaraz po chorobach układu sercowo-naczyniowego i po nowotworach. Jednocześnie jest najczęstszą przyczyną trwałego inwalidztwa osób dorosłych. Jakie są objawy udaru mózgu? Jak rozpoznać pierwsze objawy ostrzegawcze? Dlaczego udar nazywany jest zawałem mózgu? Ile trwa udar mózgu? Czy udar może się powtórzyć? Jak wygląda leczenie i rehabilitacja po udarze? Na te i inne pytania odpowiada kardiolog dr n. med. Ewa Uścińska. Co to jest udar mózgu? Udar mózgu to choroba mózgowo - naczyniowa, w której obumiera fragment mózgu w następstwie zaburzeń krążenia mózgowego. Proces odpowiedzialny za objawy i powikłania zlokalizowany jest w tkance mózgowej, natomiast przyczyny tkwią w układzie krążenia, głównie w naczyniach krwionośnych. Jest to zatem choroba wielodyscyplinarna, którą zajmują się zarówno neurolodzy, kardiolodzy, jak i lekarze innych specjalności. Ile trwa udar mózgu? Do rozpoznania udaru mózgu niezbędne jest utrzymywanie się objawów neurologicznych przez co najmniej 24 godziny oraz potwierdzenie ogniska uszkodzenia mózgu w badaniach obrazowych. Jeśli objawy trwają krócej niż 24 godziny, ustępują całkowicie i samoistnie, nie stwierdza się też uszkodzenia mózgu, nie mówimy wówczas o udarze, a o przejściowym lub przemijającym niedokrwieniu (TIA - ang. transcient ischemic attack) . Zazwyczaj w takiej sytuacji pacjenci nie zgłaszają się do szpitala, natomiast jest to niebezpieczny stan zagrażający wystąpieniem pełnoobjawowego udaru mózgu. Przy tego typu objawach przejściowych wskazana jest diagnostyka, gdyż jest to stan przedudarowy. Jakie wyróżniamy rodzaje udaru mózgu? Ze względu na mechanizm prowadzący do uszkodzenia mózgu możemy wyróżnić dwa rodzaje udaru: niedokrwienny i krwotoczny. Udar niedokrwienny jest częściej występującą postacią i stanowi co najmniej 80% wszystkich udarów. Jego przyczyną jest utrudniony dopływ krwi do mózgu, najczęściej w następstwie zamknięcia światła naczynia mózgowego przez materiał zatorowy pochodzący z różnych części naszego krwiobiegu lub krytycznego zwężenia przez blaszkę miażdżycową. Dochodzi wówczas do obumarcia komórek mózgowych w obszarze zaopatrywanym przez to naczynie. Udar krwotoczny występuje rzadziej, ale jest bardziej niebezpieczny. W tym typie udaru dochodzi do pęknięcia naczynia mózgowego, krwotoku wewnątrzczaszkowego i uszkodzenia tkanki mózgowej przez powstały krwiak oraz w wyniku wzrostu ciśnienia śródczaszkowego. Przebieg udaru krwotocznego jest nieprzewidywalny, ponieważ nie wiemy, czy krwotok się skończy i kiedy się skończy. W tym typie udaru rozległość uszkodzeń jest zazwyczaj większa, a możliwości leczenia są ograniczone. Dlaczego udar nazywamy zawałem mózgu? Słowo zawał oznacza obumieranie tkanki albo narządu w następstwie niedokrwienia. Termin ten funkcjonuje w odniesieniu do serca, natomiast będzie również trafnym określeniem udaru niedokrwiennego. Kiedy zostaje zamknięte naczynie krwionośne, dochodzi do niedokrwienia fragmentu mózgu, powstania martwicy i to jest właśnie zawał. O zawale możemy również mówić w stosunku do płuc, jeśli taki mechanizm doprowadzi do martwicy fragmentu płuc. Reasumując, zawał mózgu to inaczej udar niedokrwienny. Natomiast udar krwotoczny jest potocznie określany wylewem krwi do mózgu lub po prostu wylewem. Chociaż nie jest to nazwa medyczna, jest właściwa, gdyż trafnie oddaje mechanizm prowadzący do uszkodzenia mózgu. Jakie są objawy udaru mózgu? Podstawowym objawem udaru jest niedowład jakiejś części ciała. Obejmuje on zazwyczaj jedną stronę ciała np. lewą rękę i lewą nogę lub prawą rękę i prawą nogę. Niedowład może też dotyczyć pojedynczej kończyny górnej lub dolnej, natomiast pojedyncze ognisko uszkodzenia mózgu nie może wywołać jednoczasowo niedowładu lewej ręki i prawej nogi lub odwrotnie. Bardzo częstym objawem, widocznym na pierwszy rzut oka, jest opadanie kącika ust oraz wygładzenie zmarszczek po jednej stronie twarzy (lewej bądź prawej) - to jest również wynik niedowładu mięśni twarzy. Zazwyczaj niedowładom towarzyszą zaburzenia czucia, np. drętwienie ręki, nogi bądź twarzy, w skrajnych przypadkach może wystąpić całkowity brak czucia. Bardzo częstym objawem udaru są zaburzenia mowy, które mogą być dwojakiego rodzaju. Pierwszy typ spowodowany jest uszkodzeniem ośrodka sterującego pracą naszego narządu głosu (krtań, język, mięśni dolnej połowy twarzy), co prowadzi do nieprawidłowej artykulacji. Mowa jest wówczas niewyraźna, bełkotliwa, skandowana, ale treść jest zazwyczaj logiczna. Drugi typ zaburzeń mowy zwany afazją jest spowodowany uszkodzeniem ośrodka mowy, który odpowiada na to, że rozumiemy znaczenie słów. Osoba z afazją przypomina kogoś, kto nie zna naszego języka - nie rozumie, co do niej mówimy i nie potrafi nazwać podstawowych przedmiotów czy czynności. Czasem afazja może być tylko częściowa, np. dotyczyć tylko braku zdolności do formułowania wyrazów czy zdań, natomiast rozumienie treści jest prawidłowe. Możemy to poznać po tym, że taka osoba spełnia polecenia, gdy prosimy o dotknięcie lewą ręką prawego ucha, czy pokazanie czerwonego przedmiotu, natomiast nie jest w stanie odpowiedzieć na proste pytanie typu jak się nazywa, gdzie mieszka itp. Afazja znacznie utrudnia komunikację, a osoba nią dotknięta musi na nowo uczyć się macierzystego języka. Kolejnym dość częstym objawem udaru mózgu są zaburzenia widzenia, przejawiające się jako ubytki pola widzenia. Są jeszcze mniej specyficzne symptomy udaru, jak ból głowy, nudności i wymioty. Są one zazwyczaj wyrazem wzrostu ciśnienia śródczaszkowego i są bardziej typowe dla udaru krwotocznego. Zaburzenia równowagi i koordynacji ruchów mogą sugerować udar móżdżku. Bardzo groźnymi i źle rokującymi objawami są zaburzenia świadomości, a w skrajnych przypadkach utrzymujący się brak przytomności. Jakie mogą być pierwsze objawy ostrzegawcze udaru mózgu? Ostrzegawczym sygnałem są epizody przemijającego niedokrwienia mózgu (TIA), czyli krótkotrwałe i samoistnie ustępujące zaburzenia widzenia, mowy, pamięci czy świadomości, a także drętwienie i osłabienie siły mięśniowej ręki, nogi czy twarzy. Zwykle całkowicie ustępują po kilku minutach lub kilku godzinach, natomiast nie wolno ich bagatelizować, gdyż oznaczają wysokie ryzyko wystąpienia pełnoobjawowego udaru mózgu w najbliższym czasie. Czujność pacjenta i lekarza prowadzącego powinny również wzbudzić napadowe kołatania serca, szczególnie kilkunastominutowe czy kilkugodzinne epizody nierównej pracy serca, zwykle szybszej niż zwykle, wywołującej złe samopoczucie, pogorszenie tolerancji wysiłku i osłabienie. Mogą one okazać się migotaniem przedsionków czyli kardiologiczną chorobą, która jest jedną z głównych przyczyn udaru niedokrwiennego mózgu. W takiej sytuacji powinna być przeprowadzona diagnostyka w kierunku zaburzeń rytmu wygląda leczenie udaru mózgu?Leczenie zależy od typu udaru (niedokrwienny czy krwotoczny), jego przyczyny, lokalizacji i rozległości, a także od czasu jaki minął od początku objawów oraz obecności chorób towarzyszących. Jedną z metod leczenia udaru niedokrwiennego jest tromboliza polegająca na podaniu leku rozpuszczającego skrzeplinę i czasowo upośledzającego krzepliwość krwi. Jest ona dedykowana stosunkowo wąskiej grupie pacjentów, u których przyczyną udaru jest skrzeplina, od początku objawów udaru nie minęło więcej niż godz. i brak jest przeciwwskazań do znacznego obniżenia zdolności krzepnięcia krwi. Z tej metody leczenia wykluczone są osoby z wysokim ryzykiem krwawienia, jak aktywna choroba wrzodowa przewodu pokarmowego, aktywny nowotwór złośliwy, niedawno przebyta operacja czy niedawny uraz. Nie stosuje się trombolizy po godz. od wystąpienia pierwszych objawów udaru - jest to nie tylko nieskuteczne, ale również niebezpieczne, gdyż może prowadzić do powiększenia ogniska uszkodzenia mózgu. Inną metodą leczenia udaru niedokrwiennego mózgu spowodowanego skrzepliną jest trombektomia, czyli zabieg polegający na mechanicznym usunięciu skrzepliny poprzez cewniki wprowadzone do tętnic mózgowych. Do tej metody kwalifikuje się jeszcze mniejsza grupa chorych ( ponieważ dodatkowym warunkiem jej zastosowania jest odpowiednia lokalizacja skrzepliny w dostępnym miejscu, gdzie jest możliwe wprowadzenie cewników naczyniowych. Tu też liczy się czas - nie może minąć więcej niż 6 godz. od początku objawów, po tym czasie usunięcie skrzepliny nie zmniejszy w dużym stopniu rozległości uszkodzenia mózgu, a przeprowadzanie ryzykownego zabiegu nie ma większego sensu. Leczenie udaru krwotocznego jest zupełnie inne - polega na zatamowaniu krwawienia wewnątrzczaszkowego. Tutaj również mają zastosowanie metody zabiegowe. Jedną z nich jest operacja neurochirurgiczna, do której niezbędne jest otwarcie czaszki, mechaniczne zamknięcie krwawiącego naczynia i ewentualne usunięcie krwiaka, który podnosi ciśnienie wewnątrzczaszkowe. Ta metoda nie może być zastosowana we wszystkich przypadkach udaru krwotocznego, a podstawowym kryterium jest lokalizacja miejsca krwawienia i stan kliniczny pacjenta. Inną metodą zatamowania krwawienia z naczynia mózgowego jest embolizacja czyli zamknięcie uszkodzonego naczynia za pomocą narzędzi i substancji wprowadzonych przez naczynia krwionośne aż do miejsca krwawienia. Tutaj też decydujące są warunki anatomiczne. Niezależnie od tego, czy było zastosowane leczenie zabiegowe, czy też od niego odstąpiono, bo były do tego przeciwwskazania, stosowana jest farmakoterapia mająca na celu ratowanie życia, łagodzenie objawów, zmniejszenie rozległości uszkodzenia mózgu i zminimalizowanie powikłań. W każdym przypadku podaje się leki pozwalające na utrzymanie odpowiedniego ciśnienia krwi, utrzymanie optymalnego rytmu serca i leki poprawiające metabolizm mózgu. Jeśli jest taka potrzeba, stosuje się leki obniżające ciśnienie wewnątrzczaszkowe. W zależności od typu udaru podawane są leki albo poprawiające krzepnięcie krwi, aby zatrzymać krwotok, albo obniżające krzepliwość, aby poprawić dopływ krwi w przypadku niedokrwienia. Są to zwykle łagodne środki przeciwkrzepliwe jak heparyna lub doustne antykoagulanty i leki przeciwpłytkowe jak aspiryna. Jeśli przyczyną jest blaszka miażdżycowa, włącza się dodatkowo statynę, w niektórych przypadkach rozważa się poszerzenie zwężonej tętnicy domózgowej. Nie sposób wymienić wszystkich leków stosowanych u pacjentów z udarem, terapię dostosowuje się do indywidualnej sytuacji klinicznej. Czy pacjent po udarze mózgu wymaga rehabilitacji? U pacjenta po udarze mózgu rehabilitacja powinna być zastosowana jak najszybciej, zazwyczaj rozpoczyna się jeszcze w trakcie pobytu w oddziale udarowym po uzyskaniu stabilnego stanu. Ma ona na celu usprawnienie funkcji poznawczych i ruchowych, a jej efekty zależą od lokalizacji i rozległości udaru, wieku pacjenta, jego stanu klinicznego, chorób towarzyszących i zastosowanego leczenia. Często nie udaje się przywrócić stanu sprzed udaru, gdyż ta choroba ta prowadzi do nieodwracalnego obumarcia fragmentu mózgu i musimy liczyć się z tym, że martwe komórki nie ożyją, a nowe nie odrosną. Jednak szansa na poprawę, a nawet całkowite ustąpienie ubytków neurologicznych istnieje, gdyż część komórek mózgowych jest tylko ogłuszona, a w odpowiednich warunkach może się „obudzić” i zacząć prawidłowo funkcjonować. Ponadto komórki mózgowe są plastyczne, co oznacza, że nawet jeśli część z nich zostanie zniszczona, sąsiadujące neurony mogą całkowicie lub częściowo przejąć funkcje obumarłych komórek. Dlatego rehabilitacja ma sens i daje nadzieję na wstanie z łóżka, odzyskanie sprawności, powrót do pracy i życia społecznego. Zakres rehabilitacji zależy od rodzaju dysfunkcji - zazwyczaj polega na usprawnianiu motorycznym. W przypadku zaburzeń mowy może okazać się konieczna pomoc logopedy, a także mozolna pomoc rodziny, aby na nowo nauczyć mowy osobę dotkniętą afazją. Rehabilitacja po udarze to również pomoc psychologa i dietetyka. Bardzo często udar mózgu jest wynikiem niewłaściwego stylu życia, dlatego pacjent w trakcie rehabilitacji powinien dowiedzieć się, co ma robić aby uniknąć ponownego epizodu. Czy udar mózgu może się powtórzyć? Osoba, która przebyła udar mózgu na znacznie wyższe ryzyko jego nawrotu w porównaniu do osoby, która tego nie doświadczyła. Ryzyko to można je obniżyć eliminując lub ograniczając czynnika ryzyka. Chodzi tu przede wszystkim o usunięcie przyczyny udaru (jeśli to możliwe), zmianę stylu życia w zakresie diety i aktywności fizycznej, utrzymanie odpowiedniej masy ciała, prawidłowego ciśnienia tętniczego krwi, optymalnej glikemii i profilu lipidowego. Zazwyczaj niezbędne jest przyjmowanie odpowiednich leków. Jakie są przyczyny udaru mózgu? Przyczyny udaru mózgu mogą być różne, ale w każdym przypadku dotyczą naczyń krwionośnych. Najcześciej do udaru niedokrwiennego prowadzi miażdżyca zewnątrzczaszkowych tętnic dogłowowych (szyjnych i kręgowych) lub wewnątrzczaszkowych tętnic mózgowych. Powoduje ona zwężenie naczyń i utrudnienie przepływu krwi. W przypadku krytycznego zwężenia może dojść do długotrwałego niedokrwienia komórek mózgowych i ich obumarcia, a ten proces może przyspieszyć pęknięcie blaszki miażdżycowej oraz powstanie skrzepliny w miejscu pęknięcia. Do pęknięcia bardzo często prowadzi wzrost ciśnienia tętniczego. Powszechną przyczyną udaru niedokrwiennego jest zator. W ponad 90% przypadków materiałem zatorowym jest skrzeplina, która pochodzi z różnych części naszego krwiobiegu, najcześciej z serca. Do jej powstania może dojść w czasie migotania przedsionków, kiedy to krew w przedsionkach serca (głównie w uszkach przedsionków) krzepnie. Dopóki skrzeplina pozostaje w uszkach, nic się nie dzieje, kiedy się z nich wydobędzie, płynie z krwią i może powodować zatory. Przyczyną zatorów mózgowych jest skrzeplina pochodząca z lewej połowy serca (najczęściej z uszka lewego przedsionka) lub z dużych tętnic np. aorty. Aby zapobiec powstaniu skrzeplin, u osób z wysokim ryzykiem zakrzepowo-zatorowym stosuje się leki przeciwkrzepliwe - obecnie dostępnych jest kilka preparatów, a ich wybór zależy od indywidualnych wskazań klinicznych oraz preferencji pacjenta. Kolejną przyczyną udaru są różnego rodzaju uszkodzenia ściany małych naczyń mózgowych, do których dochodzi u osób z niewyrównaną cukrzycą czy nieoptymalnie leczonym nadciśnieniem tętniczym. Takie naczynia są podatne na zamknięcie i wywołanie udaru niedokrwiennego, bądź też na pęknięcie (szczególnie w czasie skoku ciśnienia tętniczego) i spowodowanie udaru krwotocznego. Do poważnego udaru krwotocznego dochodzi u osób z wrodzonymi malformacjami naczyń mózgowych. Nieprawidłowe naczynia są podatne na pęknięcie i powstanie rozległego krwotoku wewnątrzczaszkowego z poważnymi konsekwencjami. W niektórych przypadkach wykrycie przyczyny udaru bywa trudne, u ok. 20% osób z udarem nie udaje się jej ustalić. Czyli udar mózgu występuje u młodych osób? Udar mózgu to choroba osób starszych, gdyż ryzyko jego wystąpienia wzrasta z wiekiem i jest wynikiem współistnienia kilku chorób czy czynników wywołujących. Niemniej jednak również wśród młodych istnieje pewna grupa osób narażonych - są to pacjenci z wrodzonymi malformacjami naczyń mózgowych np. tętniakami. Bardzo często dochodzi u nich do samoistnego krwotoku wewnątrzczaszkowego, poważnych powikłań, a nawet śmierci. Druga grupa pacjentów młodych, którym grozi udar mózgu, to osoby otyłe, palące papierosy, z zaburzeniami metabolicznymi i nadciśnieniem tętniczym, które pomimo młodego wieku metrykalnego nazbierały dużo czynników ryzyka i tym samym biologicznie zbliżyły się do osób starszych. Na czym polega profilaktyka udaru mózgu? Profilaktyka udaru mózgu to wyeliminowanie lub ograniczenie czynników ryzyka jego wystąpienia. Bardzo ważnym działaniem prewencyjnym jest zapobieganie miażdżycy. Miażdżyca to uogólniona choroba naczyń, której główną przyczyną są zaburzenia metaboliczne (jak cukrzyca czy dislipidemia), powiązane z otyłością, niewłaściwą dietą, brakiem aktywności fizycznej czy paleniem paleniem papierosów. Jest ona czynnikiem ryzyka nie tylko udaru mózgu, ale też zawału serca czy niedokrwienia kończyn. Profilaktyka w tym przypadku to nic innego jak zmiana stylu życia, utrzymanie prawidłowej masy ciała oraz leczenie zaburzeń metabolicznych, jeśli są do tego wskazania. Jeśli doszło już do zaawansowanej miażdżycy tętnic szyjnych, to oprócz odpowiedniej farmakoterapii, działaniem profilaktycznym będzie poszerzenie krytycznych zwężeń poprzez wszczepienie stentu lub endarterektomię czyli chirurgiczne usunięcie blaszki miażdżycowej. Bardzo ważne jest też utrzymanie prawidłowego ciśnienia tętniczego, w tym przyjmowanie leków hipotensyjnych, jeśli jego wartości są podwyższone. Kolejnym elementem profilaktyki udaru mózgu jest wykrycie migotania przedsionków oraz profilaktyczne stosowanie leków przeciwkrzepliwych u osób, które mają do tego wskazania. Zidentyfikowanie takich pacjentów to zadanie lekarza rodzinnego i kardiologa, ale lekarze innych specjalności również nie powinni pozostawać obojętni, jeśli zauważą u chorego migotanie przedsionków. Jak udzielić pierwszej pomocy przy udarze mózgu? Jeśli podejrzewamy udar mózgu u siebie czy drugiej osoby, nie możemy tego bagatelizować. Nie wolno czekać, aż dolegliwości ustąpią, ponieważ czas od wystąpienia pierwszych objawów udaru do jego potwierdzenia w badaniach diagnostycznych i wdrożenia odpowiedniego leczenie ma tu ogromne znaczenie. Wezwanie jak najszybciej karetki jest jedyną formą pomocy, jaką możemy w takiej sytuacji udzielić. Zbyt późne zgłoszenie się do szpitala dyskwalifikuje z leczenia interwencyjnego, zwiększa rozległość uszkodzenia mózgu i zmniejsza szanse na powrót do zdrowia. Jak zdiagnozować udar mózgu? Jakie badania się wykonuje? Podejrzenie udaru wysuwa się na podstawie charakterystycznych objawów, które zostały opisane powyżej. Pierwszym badaniem diagnostycznym ukierunkowanym na potwierdzenie uszkodzenia mózgu jest zazwyczaj tomografia komputerowa głowy, która pozwala na uwidocznienie ogniska udarowego oraz rozpoznanie czy mamy do czynienia z udarem niedokrwiennym czy krwotocznym. Jeśli są do tego wskazania, podczas wykonywania tomografii podaje się kontrast, który umożliwi dokładniejsze uwidocznienie nieprawidłowości, w tym również uwidocznienie naczyń mózgowych i ewent. nieprawidłowości w ich budowie. Zazwyczaj tomografia komputerowa wystarczy do rozpoznania udaru mózgu, jeśli jednak istnieją jakieś watpliwości diagnostyczne, wykonuje się dodatkowo rezonans magnetyczny, który jest badaniem dokładniejszym, ale mniej dostępnym. Na tym etapie podejmowana jest decyzja co do sposobu leczenia i jest ono niezwłocznie wdrażane. Ale diagnostyka w tym momencie nie kończy się. Czasem w trakcie hospitalizacji kilkakrotnie wykonuje się tomografię komputerową, aby ocenić czy ogniska udarowe ulegają progresji czy regresji. Jeśli mamy do czynienia z udarem niedokrwiennym, przeprowadza się badania kardiologiczne, takie jak echo serca, Holter EKG, czy Doppler tętnic szyjnych. Dodam, że „zwykłe” EKG spoczynkowe jak również badania laboratoryjne krwi wykonuje się zawsze, najczęściej podczas przyjmowania do szpitala, jeszcze przed przewiezieniem pacjenta do pracowni tomografii komputerowej. Jakie mogą być skutki udaru? Udar jest bardzo poważną chorobą, obarczoną wysokim ryzykiem zgonu. W przypadku udaru krwotocznego śmiertelność wynosi około 50%. W przypadku udaru niedokrwiennego lub jego wczesnych powikłań sięga ona 20%. Udar mózgu jest trzecią co do częstości przyczyną śmierci, zaraz po chorobach układu sercowo-naczyniowego i po nowotworach. Jednocześnie jest najczęstszą przyczyną trwałego inwalidztwa osób dorosłych. Część pacjentów po przebytym udarze nie wraca całkowicie do zdrowia. Mogą utrzymywać się zaburzenia świadomości, poważne dysfunkcję poznawcze, niedowłady z przykurczami, duże trudności z poruszaniu się, brak zdolności do samoobsługi i konieczność opieki w różnym zakresie. Inne problemy to zaburzenia mowy czy zaburzenia pamięci, które wykluczają z życia społecznego czy z aktywności zawodowej. Czym charakteryzuje się udar pnia mózgu? Jak są objawy? Udar pnia mózgu należy do najcięższych postaci udaru, na szczęście zdarza się stosunkowo rzadko. Pień mózgu jest bardzo ważną strukturą, ponieważ w nim zlokalizowane są ośrodki, które regulują podstawowe procesy życiowe, jak oddychanie, krążenie, utrzymanie ciśnienia krwi i termoregulacja, a także różne odruchy obronne ( kaszel, połykanie). Uszkodzenie tej okolicy mózgu wiąże się z bardzo wysokim ryzykiem zgonu, często w krótkim czasie, a możliwości pomocy są bardzo ograniczone. Objawy udaru pnia mózgu nie są specyficzne, zazwyczaj stan ogólny jest bardzo ciężki, osoba jest głęboko nieprzytomna, ma zaburzenia oddychania i niskie ciśnienie tętnicze, ostatecznie dochodzi do zatrzymania krążenia. Nawet jeśli zaburzenia funkcji życiowych nie postępują dramatycznie szybko, będzie czas na przeprowadzenie diagnostyki i wdrożenie leczenia, istnieje pewna szansa na uratowanie życia, ale trwale następstwa są zazwyczaj poważne. Jakie są różnice między udarem prawej półkuli a lewej półkuli mózgu? Nasz mózg składa się z dwóch półkul, ale nie są one identyczne. Pod względem podstawowych funkcji, jak czucie czy ruchy mięśniowe, istnieje symetria. Uszkodzenie prawej półkuli objawia się niedowładem prawej ręki i nogi, natomiast ognisko udarowe w lewej półkuli mózgu spowoduje niedowład prawej strony. Dzieje się tak, ponieważ szlaki nerwowe biegnące do mięśni krzyżują się w początkowym odcinku. Istnieją też pojedyncze ośrodki, które nie są symetryczne i znajdują się tylko w jednej półkuli. Typowym przykładem jest ośrodek mowy, który u praworęcznych osób zlokalizowany jest w lewej półkuli. Udar w tej okolicy powoduje afazję czyli utratę zdolności rozumienia mowy, trudności ze znalezieniem właściwych słów lub ich zapominanie, ale też problemy z czytaniem, czy pisaniem. Takie zaburzenia nie wystąpiłyby, gdyby u tej osoby udar dotyczył symetrycznego miejsca w prawej półkuli. Wiadomo również, że u większości osób w lewej półkuli znajduje się ośrodek warunkujący talent do nauk ścisłych, zdolności matematyczne i umiejętność analizy danych. Natomiast w prawej półkuli zlokalizowane są ośrodki związane z myśleniem abstrakcyjnym i wyobraźnią, dzięki czemu rozumiemy dowcipy, konteksty i aluzje. Udar w tych okolicach może pozbawić nas w/w umiejętności, co przez otoczenie może być odebrane jako „zmiana charakteru”. Czy rozległy udar mózgu jest bardzo niebezpieczny? Jakie są rokowania u pacjenta?Zazwyczaj do rozległego udaru mózgu dochodzi w wyniku krwotoku wewnątrzczaszkowego, czyli w przypadku udaru krwotocznego. Ale nie tylko - udar niedokrwienny również może być rozległy, jeśli jest spowodowany zamknięciem dużego naczynia mózgowego, które odpowiada za ukrwienie dużego obszaru mózgu. W przypadku rozległego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego objawy od początku są niepokojące, są to zwykle zaburzenia świadomości albo całkowita utrata przytomności. Rozległy udar mózgu jest obarczony wysoką śmiertelnością lub ryzykiem poważnego inwalidztwa, jak przykuwający do łóżka niedowład czy paraliż dużej części ciała. Często takie osoby nie odzyskują pełnej świadomości, kontakt jest z nimi znaczenie ograniczony, zdarza się także, że na stałe pozostają zupełnie po szczepionce Pfizer może wystąpić udar mózgu? Analiza zgłaszanych na całym świecie działań niepożądanych i powikłań po podaniu szczepionki przeciw COVID-19 wykazała, że istnieje pewne ryzyko wystąpienia udaru mózgu niezależnie od rodzaju zastosowanego preparatu. Jest to spowodowane zwiększeniem właściwości zakrzepowo-zatorowych krwi, co jest jednym z mechanizmów prowadzących do udaru niedokrwiennego. Odnotowano niewielką liczbę udarów mózgu powiązanych z podaniem szczepionki. Należy wziąć pod uwagę, że na całym świecie podano ponad 12 miliardów dawek. Tak duża liczba stworzyła ryzyko wystąpienia różnych niekorzystnych efektów niezamierzonych, większość nich nie miałaby szansy wystąpić, jeśli szczepionek podano by np. 12 tysięcy czy nawet 12 milionów. Jednym z wielu odnotowanych powikłań jest udar mózgu, a ryzyko wystąpienia stanowi setną część procenta, jest więc bardzo niskie. Dla porównania ryzyko zakrzepowo-zatorowe w czasie ciężkiego przebiegu COVID-19 jest bardzo wysokie, najczęściej przybiera postać zatoru płucnego - poważnej choroby bardzo często wykrywanej u pacjentów hospitalizowanych z powodu infekcji SARS-CoV-2, pomimo tego, że każdy z nich w szpitalu otrzymuje leki przeciwkrzepliwe. Odkładając na bok dane naukowe i różne medialne doniesienia propagatorów lub sceptyków, sięgnijmy pamięcią wstecz i przypomnijmy sobie, ile znamy osobiście osób, u których wystąpiło jakiekolwiek powikłanie po podaniu szczepionki przeciw COVID-19, i dla porównania ile znamy osób, które miały powikłania po przebyciu tej choroby. Wnioski wydają się jednoznaczne, ale każdy na prawo do Joanna Kamińską rozmawiała kardiolog i specjalista medycyny rodzinnej dr n. med. Ewa Uścińska. Ukończyła Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, a umiejętności zawodowe uzyskała w Klinice Kardiologii USK oraz w Oddziale Kardiologicznym Szpitala MSWiA w Białymstoku. Przez 5 lat pełniła funkcję ordynatora Oddziału Kardiologicznego Szpitala Powiatowego w Ostrowi Mazowieckiej. Posiada także wykształcenie z zakresu zarządzania - ukończyła EMBA w Ochronie Zdrowia WUM/SGH. Od kwietnia 2021 r. zajmuje się ambulatoryjną diagnostyką i leczeniem w kilku placówkach medycznych na terenie Warszawy. Interesuje się profilaktyką pierwotną i wtórną chorób układu krążenia, a jej szczególną pasją jest edukacja pacjentów na temat zdrowego stylu życia.

udar mózgu kiedy wraca mowa